আকাশখন নীলা কিয়

অ কণিহঁত, তোমালোকে কেতিয়াবা আকাশখনলৈ চাই ভাবিছানে যে ইয়াৰ ৰং নীলা কিয়? আচলতে ‘পোহৰৰ বিচ্ছুৰণ’ (scattering of light) নামৰ এটা প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে আকাশখন নীলা দেখা যায়।

সূৰ্যৰ পোহৰ আচলতে ৰামধেনুৰ দৰে বিভিন্ন ৰঙৰ পোহৰৰ মিশ্ৰণেৰে সৃষ্টি হৈছে। সূৰ্যৰ পোহৰ পৃথিৱীত উপস্থিত হওঁতে ই সৰলৰেখাত গতি কৰে। কিন্তু পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডল আমি চকুৰে মনিব পৰাতকৈও ক্ষুদ্ৰ ধূলি আৰু গেছৰ অণুৰ দৰে ক্ষুদ্ৰ কণিকাৰে ভৰি আছে। এই ক্ষুদ্ৰ কণাবোৰ পোহৰ সিঁচৰতি কৰাত খুব ভাল। সূৰ্যৰ পোহৰৰ বাবে ইহঁতে সৰু সৰু উঠা-নমা কৰা বলৰ দৰে কাম কৰে। এই কণাবোৰে নীলা আৰু বেঙুনীয়া ৰঙৰ দৰে চুটি তৰংগদৈৰ্ঘ্যৰ পোহৰ, ৰঙা আৰু কমলা ৰঙৰ দৰে দীঘল তৰংগদৈৰ্ঘ্যৰ পোহৰতকৈ অধিক বিচ্ছুৰিত বা সিঁচৰতি কৰে।

গতিকে যেতিয়া সূৰ্যৰ পোহৰ আমাৰ বায়ুমণ্ডলত প্ৰৱেশ কৰে, তেতিয়া সেই পোহৰ ক্ষুদ্ৰ কণিকাবোৰৰ দ্বাৰা সিঁচৰতি হৈ পৰে। আৰু নীলা পোহৰ অধিক সিঁচৰতি হৈ যোৱাৰ বাবে ই গোটেই আকাশত বিয়পি পৰে। সেইবাবেই আমি দিনত আকাশখন নীলা হৈ থকা দেখিবলৈ পাওঁ!

কিন্তু তোমালোকে হয়তো লক্ষ্য কৰিছা যে কেতিয়াবা আকাশখন আন ৰঙলৈ সলনি হয়, যেনে— কমলা, গোলাপী, আনকি ৰঙাও। সূৰ্যোদয় বা সূৰ্যাস্তৰ সময়ত সাধাৰণতে এনেকুৱা হয়। এনে সময়ত আকাশত সূৰ্য কম উচ্চতাত থাকে আৰু ইয়াৰ পোহৰ আমাৰ ওচৰ পাবলৈ পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলৰ অধিক অংশৰ মাজেৰে যাত্ৰা কৰিবলগীয়া হয়। ইয়াৰ ফলত নীলা পোহৰ আৰু আৰু অধিক বিচ্ছুৰিত হয় আৰু ফলস্বৰূপে ৰঙা আৰু কমলা ৰঙৰ দৰে দীঘলীয়া তৰংগদৈৰ্ঘ্যৰ পোহৰহে আমাৰ চকুত পৰে। সেইবাবেই সেই সময়ত আকাশখন ইমান ধুনীয়া আৰু ৰঙীন দেখা যায়।

গতিকে, মনত ৰাখিবা, আমাৰ বায়ুমণ্ডলত সূৰ্যৰ পোহৰ বিয়পি পৰাৰ ধৰণৰ বাবে আকাশখন নীলা দেখা যায়। প্ৰকৃতিয়ে যে কি কি ধৰণে আমাক যাদু নেদেখুৱায়!

শব্দাৰ্থ:

• প্ৰক্ৰিয়া: কোনো কাম কৰাৰ নিৰ্দিষ্ট প্ৰণালী বা পদ্ধতি, কাম কৰাৰ ধৰণ
• সূৰ্যোদয়: সূৰ্য উদয় হোৱা বা ওলোৱা
• সূৰ্যাস্ত: সূৰ্য অস্ত বা মাৰ যোৱা